对于深圳兰科中心,我早已如雷贯耳,因深圳香荚兰,我第一次走近这个神秘的兰科植物圣地。在这里,我被丰富的兰科植物深深吸引,也真切意识到自己对这个庞大植物类群的了解是多么匮乏。于是,这个春天,我一而再,再而三地到访兰科中心,记录了部分物种。我深知这些记录不过是冰山一角,但它无疑是一个良好的开端。
深圳市兰科植物保护研究中心(简称“兰科中心”),成立于2006年,主要负责全国兰科和蕨类植物种质资源保护中心及其基地建设,我国濒危兰科和蕨类植物的收集保护、繁育复壮、调查监测、科学研究、科普传播、学术交流和科技合作及科研成果产业化工作。中心建有科普馆、教室、科普长廊、兰科和蕨类植物资源库区,已成为全国林草科普基地、广东省科普教育基地、广东省联合培养研究生示范基地等多个基地挂牌单位。现已迁地保存兰科植物3000余种,蕨类植物1000余种,在保护生物学、分子生物学等研究领域、野外资源调查、濒危物种回归等实践领域及创建科普教育品牌、科技创新成果转化等方面取得一定的成绩。
本辑录得植物包含兰科植物的以下属物种及种下单元91个,按属名的拼音顺序排列:白及属、贝母兰属、脆兰属、兜兰属、凤蝶兰属、蝴蝶兰属、火焰兰属、腭唇兰属、高宝兰属、隔距兰属、鹤顶兰属、兰属、鹿角兰属、拟蝶唇兰属、拟毛兰属、鸟舌兰属、曲唇兰属、绒兰属、石豆兰属、石斛属、石仙桃属、宿苞兰属、万代兰属、虾脊兰属、香荚兰属、血叶兰属、 蚁蕉兰属、钻喙兰属。
在记录过程中,感谢小吱老师、纪周老师、龚奕青博士、秦弋博士等的陪伴;定种过程中,有赖远山老师,以及兰科中心何祖霞老师、潘云云老师、杜夏瑾老师的帮助;部分图片由小吱老师提供,在此一并致谢。
由于自己水平非常有限,错误在所难免,如有不当之处,希望各位前辈不吝指正,感激不尽。
白及属
01 白及 Bletilla striata (Thunb. ex A. Murray) Rchb. f.
兰科 白及属
贝母兰属
02 滇西贝母兰 Coelogyne calcicola Kerr
兰科 贝母兰属
03 禾叶贝母兰 Coelogyne viscosa Rchb. f.
兰科 贝母兰属
04 栗鳞贝母兰 Coelogyne flaccida Lindl.
兰科 贝母兰属
05 流苏贝母兰 Coelogyne fimbriata Lindl.
兰科 贝母兰属
脆兰属
06 多花脆兰 Acampe rigida (Buch.-Ham. ex J. E. Smith) P. F. Hunt
兰科 脆兰属
兜兰属
07 卷萼兜兰 Paphiopedilum appletonianum (Gower) Rolfe
兰科 兜兰属
08 小叶兜兰 Paphiopedilum barbigerum T. Tang et F. T. Wang
兰科 兜兰属
09 硬皮兜兰 Paphiopedilum callosum (Rchb.f.) Stein
兰科 兜兰属
10 同色兜兰 Paphiopedilum concolor (Bateman) Pfitz.
兰科 兜兰属
11 德氏兜兰 Paphiopedilum delenatii Guillaumin
兰科 兜兰属
12 长瓣兜兰 Paphiopedilum dianthum T. Tang et F. T. Wang
兰科 兜兰属
13 白花兜兰 Paphiopedilum emersonii Koopowitz et Cribb
兰科 兜兰属
14 莫氏兜兰 Paphiopedilum glaucophyllum var. moquetteanum
兰科 兜兰属
15 思茅兜兰 Paphiopedilum gratrixianum var. simaoense
兰科 兜兰属
兰科 兜兰属
17 带叶兜兰 Paphiopedilum hirsutissimum (Lindl. ex Hook.) Stein, 1892
兰科 兜兰属
18 波瓣兜兰 Paphiopedilum insigne (Wall. ex Lindl.) Pfitzer
兰科 兜兰属
19 麻栗坡兜兰 Paphiopedilum malipoense S. C. Chen et Z. H. Tsi
兰科 兜兰属
20 浅斑兜兰 Paphiopedilum malipoense var. jackii (S. H. Hu) Aver. et al.
兰科 兜兰属
21 紫纹兜兰 Paphiopedilum purpuratum (Lindl.) Stein
兰科 兜兰属
兰科 兜兰属
23 秀丽兜兰 Paphiopedilum venustum (Sims) Pfitz.
兰科 兜兰属
24 安南兜兰 Paphiopedilum villosum var. annan
兰科 兜兰属
兰科 兜兰属
26 彩云兜兰 Paphiopedilum wardii
兰科 兜兰属
凤蝶花属
28 凤蝶兰 Papilionanthe teres (Roxb.) Schltr.
兰科 凤蝶兰属
蝴蝶兰属
29 湿唇兰 Phalaenopsis marriottiana var. parishii (Rchb. f.) Kocyan & Schuit.
兰科 蝴蝶兰属
火焰兰属
30 火焰兰 Renanthera coccinea Lour.
兰科 火焰兰属
31 云南火焰兰 Renanthera imschootiana Rolfe
兰科 火焰兰属
32 中华火焰兰 Renanthera citrina Aver.
兰科 火焰兰属
腭唇兰属
33 腋唇兰 Maxillaria tenuifolia Lindl.
兰科 腭唇兰属
高宝兰属
34 高宝兰 Cionisaccus procera (Ker Gawl.) M. C. Pace
兰科 高宝兰属
隔距兰属
35 短茎隔距兰 Cleisostoma parishii (Hook. f.) Garay
兰科 隔距兰属
36 红花隔距兰 Cleisostoma williamsonii (Rchb. f.) Garay
兰科 隔距兰属
鹤顶兰属
37 鹤顶兰 Phaius tancarvilleae (L'Hér.) Blume
兰科 鹤顶兰属
38 黄花鹤顶兰 Phaius flavus (Bl.) Lindl.
兰科 鹤顶兰属
39 仙笔鹤顶兰 Phaius columnaris C. Z. Tang & S. J. Cheng
兰科 鹤顶兰属
40 紫花鹤顶兰 Phaius mishmensis (Lindl. et Paxt.) Rchb. f.
兰科 鹤顶兰属
兰属
41 碧玉兰 Cymbidium lowianum (Rchb. f.) Rchb. f.
兰科 兰属
42 独占春 Cymbidium eburneum Lindl.
兰科 兰属
43 黄蝉兰 Cymbidium iridioides D. Don
兰科 兰属
44 兔耳兰 Cymbidium lancifolium Hook.
兰科 兰属
45 麻栗坡长叶兰 Cymbidium × malipoense L. J. Chen, Hong B. Zhou & Z. J. Liu, 2020
兰科 兰属
鹿角兰属
46 鹿角兰 Pomatocalpa spicatum Breda
兰科 鹿角兰属
拟蝶唇兰属
兰科 拟蝶唇兰属
拟毛兰属
48 指叶拟毛兰 Mycaranthes pannea (Lindl.) S. C. Chen & J. J. Wood
兰科 拟毛兰属
鸟舌兰属
49 鸟舌兰 Ascocentrum ampullaceum (Roxb.) Schltr.
兰科 鸟舌兰属
50 橙花鸟舌兰 Ascocentrum miniatum (Lindl.) Schltr.
兰科 鸟舌兰属
51 越南鸟舌兰 Ascocentrum christensonianum Haager
兰科 鸟舌兰属
曲唇兰属
52 单花曲唇兰 Panisea uniflora (Lindl.) Lindl.
兰科 曲唇兰属
绒毛属
兰科 绒兰属
石豆兰属
54 长臂卷瓣兰 Bulbophyllum longibrachiatum Z. H. Tsi
兰科 石豆兰属
55 小眼镜蛇石豆兰 Bulbophyllum falcatum (Lindl.) Rchb.f.
兰科 石豆兰属
兰科 石豆兰属
石斛属
57 石斛 Dendrobium nobile Lindl.
兰科 石斛属
58 叠鞘石斛 Dendrobium denneanum Kerr
兰科 石斛属
59 密花石斛 Dendrobium densiflorum Lindl.
兰科 石斛属
60 报春石斛 Dendrobium polyanthum Wall. ex Lindl.
兰科 石斛属
61 杯鞘石斛 Dendrobium gratiosissimum Rchb. f.
兰科 石斛属
62 翅萼石斛 Dendrobium cariniferum Rchb. f.
兰科 石斛属
63 重唇石斛 Dendrobium hercoglossum Rchb. F.
兰科 石斛属
64 兜唇石斛 Dendrobium aphyllum (Roxb.) C. E. Fischer
兰科 石斛属
65 四角石斛 Dendrobium farmeri Paxton
兰科 石斛属
66 鼓槌石斛 Dendrobium chrysotoxum Lindl.
兰科 石斛属
67 黄喉石斛 Dendrobium signatum Rchb.f.
兰科 石斛属
68 矩唇石斛 Dendrobium linawianum Rchb. f.
兰科 石斛属
69 具槽石斛 Dendrobium sulcatum Lindl., 1838
兰科 石斛属
70 流苏石斛 Dendrobium fimbriatum Hook.
兰科 石斛属
71 美花石斛 Dendrobium loddigesii Rolfe
兰科 石斛属
72 球花石斛 Dendrobium thyrsiflorum Rchb. f.
兰科 石斛属
73 始兴石斛 Dendrobium shixingense Z. L. Chen, S. J. Zeng et J. Duan
兰科 石斛属
74 檀香石斛 Dendrobium anosmum Lindl.
兰科 石斛属
75 铁皮石斛 Dendrobium catenatum Lindley
兰科 石斛属
76 小黄花石斛 Dendrobium jenkinsii Lindl.
兰科 石斛属
77 小花石斛 Dendrobium parcum Rchb. f.
兰科 石斛属
79 竹枝石斛 Dendrobium salaccense (Blume) Lindl.
兰科 石斛属
80 华石斛 Dendrobium sinense T. Tang et F. T. Wang
石仙桃属
81 石仙桃 Pholidota chinensis Lindl.
兰科 石仙桃属
82 单叶石仙桃 Pholidota leveilleana Schltr.
兰科 石仙桃属
83 云南石仙桃 Pholidota yunnanensis Rolfe
兰科 石仙桃属
宿苞兰属
84 玫瑰宿苞兰 Cryptochilus roseus (Lindl.) S. C. Chen & J. J. Wood
兰科 宿苞兰属
万代兰属
85 白柱万代兰 Vanda brunnea Rchb. f.
兰科 万代兰属
86 纯色万代兰 Vanda subconcolor T. Tang et F. T. Wang
兰科 万代兰属
虾脊兰属
87 银带虾脊兰 Calanthe argenteostriata C. Z. Tang et S. J. Cheng
兰科 虾脊兰属
香荚兰属
兰科 香荚兰属
血叶兰属
兰科 血叶兰属
蚁蕉兰属
90 香蕉兰 Myrmecophila thomsoniana (Rchb.f.) Rolfe
兰科 蚁蕉兰属
钻喙兰属
91 海南钻喙兰 Rhynchostylis gigantea (Lindl.) Ridl.
兰科 钻喙兰属
兰科以外的植物
▼ 红蕉 Musa coccinea Andr.
芭蕉科 芭蕉属
▼ 落羽杉 Taxodium distichum (L.) Rich., 1810
柏科 落羽杉属
▼ 旅人蕉 Ravenala madagascariensis Sonn.
鹤望兰科 旅人蕉属
▼ 扇叶露兜树 Pandanus utilis Borg.
露兜树科 露兜树属
▼ 四季秋海棠 Begonia cucullata Willd.
秋海棠科 秋海棠属
▼ 杂色榕 Ficus variegata Blume, 1825